Yaşasın 'Tarihi Kentler'imiz
Tarih: 15 Şubat 2007 Kaynak: Cumhuriyet
Kültürel mirasın ve tarihsel dokuların yaşatılması için " belediye "lerin de sorumluluk üstlenmelerini öngören " Tarihi Kentler Birliği " ( TKB ) dayanışması, 2000'deki kuruluşundan bu yana " artan bir çalışkanlık "la sürüyor. Yıllardır tarihi yok olmaya terk eden " imarcı " anlayış yerine, geçmişin gözetildiği " kimlikli kent "leşme hedefini benimseyen TKB üyesi belediyeler, " hizmet "leri arasına aldıkları restorasyon ve yaşatma projelerini sürekli çoğaltıyorlar.

Birlikçe her yıl düzenlenen " başarılı çalışmaların ödüllendirilmesi " ise aynı heyecanın uygulamaya dönüşmesini özendirmeyi ve tarihine sahip çıkan belediyeleri " kültürel projeleriyle yarıştırma "yı amaçlıyor.

Bu heyecanın yaygınlaşmasıyla birlikte TKB'nin amaçları doğrultusunda çalışacaklarına " söz " vererek üye olabilen belediye sayısı 200'ü aşarken, koruma ödüllerine 2006 yılı için başvuru sayısı da 30'a yükseldi.

Her biri, bulundukları kentin uygarlık birikimlerini içeren tarihi yapılarından eski çarşılarına ve özgün yerleşim dokularına kadar " bellek zenginlikleri "ni ele alan proje ve uygulamalar, evrensel mirasımıza " yerel sahiplenme "nin de anlamlı örneklerini oluşturuyorlar.

İşte, seçici kurulun gerekçelerinden özetlerle birlikte 2006 yılının ödüle değer bulunan çalışmaları...

M. Sözen Ödülü Sivas'ın
TKB oluşumundaki büyük katkılarından ötürü Prof.Dr. Metin Sözen adına verilen " Koruma Büyük Ödülü "nü Sıvas aldı. Belediye ve valiliğin dayanışmasıyla gerçekleştirilen " Sıvas Selçuklu Parkı ve Kent Meydanı Projesi ", bir kent merkezindeki birçok anıtsal ve tarihi yapıyı, insan odaklı ve araçtan arındırılmış bir yaya bölgesi içinde kentle ve kentliyle buluşturuyor.

Bu dalda başarılı bulunanlardan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'ne ait " Bakırcılar Çarşısı Sokak Sağlıklaştırma Projesi ve Uygulaması ", geleneksel bakırcılığın ve " çarşı " anlayışının sürdürülmesiyle birlikte mimarinin ve dokunun bütünlüğünü de gözetiyor.

Kadıköy Belediyesi'nce gerçekleştirilen " Tarihi Süreyya Paşa Konser ve Opera Binası Restorasyon Projesi ", neredeyse unutulmuş olan bir mimari kültürün yeniden canlandırılmasını ve binanın Cumhuriyet dönemindeki çağdaşlaşmanın ürünü olan özgün işlevini ilçesine ve tüm İstanbul'a kazandırıyor.

Söke Belediyesi tarafından Kemal Paşa Mahallesi Koruma ve Yaşatma Projesi kapsamında ele alınan " Nuh Bey Konağı Restorasyonu " da ön araştırması, nitelikli bir biçimde elde edilen rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ve " Kent Atölyeleri "nde yetişen ustalar tarafından yapılmış uygulamasıyla başarılı bir örnek.

Tarsus Belediyesi'nin kente kazandırdığı " Tarihi Ticaret Merkezi Kentsel Tasarım Projesi " ise üst ölçekli yaklaşımdan tek yapı ölçeğine kadar hem belgeleme, hem tipoloji çalışması, hem de özgünlüğe duyarlı müdahale biçimlerini " etaplama " önerileriyle birlikte içeriyor.

Taşköprü Belediyesi'nin ( Kastamonu ) birçok yapıya ait rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ve uygulamalarını içeren " Emanetimiz Olan Tarihi Mirasımızı Gelecek Nesillere Aktarmak Projesi " de kente " bütüncül " bakarak sahiplenmenin başarılı bir çalışması...

Özendirme Ödülleri
Bu dalda ise " Gümüştepe (Misi) Köyü Koruma ve Yaşatma Projesi ve Özlüce Kilisesi Restorasyon Projesi " ile ödül alan Bursa'nın Nilüfer Belediyesi, kırsal karakterli geleneksel bir yerleşmeyi hemen tüm kültürel ve doğal miras değerleriyle koruyarak yaşatmayı hedefliyor.

Yine Bursa'nın Osmangazi Belediyesi de önceki yıl başladığı Tarih ve Kültür Yolu Canlandırma Projesi kapsamında ele alınan " Bursa Kale Surları ve Kapıları Restorasyon Projesi " ile arkeolojik mirasımıza önemli katkılarda bulunmuş bir bilim insanımızın (Prof.Dr. Ümit Serdaroğlu ) sürekli denetimi için gerekli ortamı da yaratmış.

Ankara'nın Polatlı Belediyesi ise kentin yakın geçmişiyle ilişkisinde özel ve anlamlı bir yer tutan " Demiryolu ve İstasyon Yapıları "nı TCDD'den kiralayarak 1892-1950 arasına ait bu " bellek değerleri "ni özenli bir mimari çalışmayla yaşatarak yeniden kentlilerle buluşturuyor.

Gaziantep'in Şahinbey Belediyesi de " Koruma Projeleri " adı altında Nakiboğlu Evi, Gümrük Hanı Restorasyon Projesi, Kolejtepe Tarihi Okul Binası Restorasyonu, Şehitler Parkı Çevre Düzenleme Projesi, Düveroğlu Evi Koruma Projesi'ni gerçekleştiriyor.

Taraklı Belediyesi'nin yürüttüğü " Hisar Konuk Evi Restorasyonu " da tipik ahşap karkas, kerpiç dolgu, çamur sıvayla yapılan özgün Taraklı Evi örneğini " Konuk Evi " olarak yeniden işlevlendiriyor... Projenin belirgin bir " özen " ve " özgünlük " içermesi, uygulamanın yine belediyece kurulan " Restorasyon Eğitim Merkezi " tarafından gerçekleştirilmesi ve aynı süreçte Koruma Kurulu'nun da katkıda bulunması ise çalışmaya örnek alınacak bir değer katıyor.

Onur Teşekkürleri
TKB'nin 2006 ödüllerine çalışmalarını sunan Altındağ ( Ankara ), Çankırı, Denizli, Elmalı ( Antalya ), Eyüp ( İstanbul ), Göynük ( Bolu ), İnebolu ( Kastamonu ), Kars, Kemaliye ( Erzincan ), Konak ( İzmir ), Kütahya, Milas ( Muğla ), Mudurnu ( Bolu ), Nevşehir, Niksar ( Tokat ), Odunpazarı ( Eskişehir ), Taşucu ( Silifke ) Mersin, Yıldırım ( Bursa ), Yozgat belediyelerine de " kültürel değerlerinin korunup yaşatılması " konusunda, gerek belediyecilikte, gerekse toplumda yükselttikleri bilinç için " teşekkür belgeleri " verilecek.

TKB'nin 2006 ödüllerini alan ve tüm katılımcı projelerin, yıl içinde değişik kentlerde sergilenerek, aynı coşkunun yurt düzeyinde paylaşılması da hedefleniyor.

Tüm Çabalar "Kimlikli Yaşamak" İçin
Tarihi Kentler Birliği'nin 2006 yılı koruma ödüllerinde Metin Sözen Ödülü'nü alan Sıvas'taki Selçuklu Meydanı Projesi'nden mimar Metin Keskin'e ait perspektif (1). Kastamonu'nun sarımsaklarıyla ünlü Taşköprü Belediyesi de özgün yerel mimariyi yaşatma çabalarıyla ödül aldı (2). Sakarya'nın Taraklı ilçesindeki eski çarşı, belediyenin kent kültürüne duyarlı girişimleriyle yaşatılıyor (3).